Hẳn các bạn đã nhiều lần nghe chia sẻ lời khuyên rất sành điệu kiểu: nghe nhạc tiếng Anh đi, xem phim tiếng Anh, đọc sách báo/truyện tiếng Anh, … Tóm lại là đừng chỉ ôm cuốn sách giáo trình khô khan mà học, phải học ngôn ngữ từ những cái đời thường. Kiểu học không cần nhọc công, chơi mà học, học mà chơi. Kiểu học giúp mình sử dụng ngôn ngữ tự nhiên, giống người bản xứ, chứ không phải kiểu học thuật và là lạ, ngữ pháp không sai nhưng người bản xứ chẳng ai nói như vậy.

Mình từng cố gắng làm theo, nhưng rồi tự hỏi “Thế quái nào mà tiếng Anh thẩm thấu được vô đầu mọi người qua phim ảnh nhỉ?”, vì mình cũng nghe, cũng xem mà chẳng ăn thua. Cho đến khi nền tảng tiếng Anh của mình đủ vững, và đã giao tiếp trực tiếp với nhiều người bản xứ, mình mới nhận ra hai điều: Một là, lời khuyên ở đầu bài là đúng; hai là, muốn học kiểu đó cũng cần biết cách học và nhọc công tích lũy. Nên mình viết bài này về một cách học tiếng anh qua phim.

Phim phần lớn sử dụng văn nói, ngôn ngữ đời thường. Tuy vậy điều này không đồng nghĩa mẫu câu học từ phim thiếu đi tính trịnh trọng (formality) cho các tình huống trong công việc. Chủ đề của từ vựng tùy vào dòng phim bạn chọn xem, nhưng mình cho rằng đa số ngôn ngữ ở dạng phrase hoặc expression (tạm dịch: cụm từ) trong phim đều có tính phổ quát cao, dùng được nhiều tình huống chứ không giới hạn theo chủ đề phim.

Ví dụ trong phim “Minimalism”, mình để ý khi nhân vật nói: “Maybe there’s something to it.” Nếu ai đang xem khúc này, hẳn sẽ đoán được ý nghĩa của cụm (và đoán nghĩa dựa theo ngữ cảnh cũng là một kỹ năng rất cần thiết cho người học và dùng ngoại ngữ). Nhờ đoán vậy, nên mình tạm dừng phim, google nghĩa liền: “there's something to it meaning”. Enter.

Kết quả theo từ điển Macmillan, cụm từ này được “used for saying that there are true facts or important ideas in what someone says”. (Mình định dịch ra đây cho người đọc, nhưng nghĩ lại thì người học ngoại ngữ không nên dịch, sẽ làm não bộ chậm đi một nhịp khi xử lý ngôn ngữ, làm cho phản xạ giao tiếp của mình chậm đi nếu giữ thói quen dịch anh-việt và việt-anh).

Bạn vừa xem đoạn phim nãy, chắc chắn ít nhiều đã có ấn tượng về hoàn cảnh và ý nghĩa của cụm từ, nên bạn sẽ dễ nhớ cụm này hơn là khi học qua sách vở. Ngoài ra, bạn có thể đọc thêm các câu ví dụ (từ điển nào hầu như cũng có) để hiểu đúng chất nghĩa của cụm từ. Sau đó, bạn nên tập đặt câu có dùng cụm từ này, cố gắng liên hệ những tình huống mình hay gặp trong môi trường của mình, để nhiều khả năng bạn sẽ gặp lại tình huống đó và dễ liên tưởng lại từ đã học. Ví dụ, mình đã đặt những câu sau:

“His surgical technique is a bit modified, but his statistics for this kind of operation is phenomenal. So there must be something to it.

“Many of our patients dined at the same restaurant last week; there must be something to it.”

“There may be something to the child’s birth history that may explain his current symptoms. First, let’s check his medical record.”

“The patient has not responded well to the therapy as we expected. We need to consider other differential diagnoses. I recall he mentioned experiencing multiple episodes of palpitation. There may be something to it. Let’s run a 24-hour Holter EKG.”

“At the beginning, I didn’t believe watching English movies will help me learn this language any faster. Then I heard many top students in my school mentioned they listened to US-UK music. They watched movies in English with (or even without) subtitles. They all had unique lexical resources when they present in English. “There must be something to the watching movie thing” – I ponder.”

Vậy đó, bạn càng đặt được nhiều câu ví dụ, bạn càng nhớ đúng, nhớ sâu và nhớ lâu một cụm từ mới. Trí tưởng tượng, những hình ảnh liên kết trong đầu bạn (qua phim, qua ấn tượng thị giác/thính giác/cảm xúc, qua việc suy nghĩ) là những thứ giúp bạn học ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả, thứ mà sách vở truyền thống có thể không cung cấp được so với học qua phương tiện nghe nhìn. Nếu bạn để ý, các ví dụ sau mình đưa ra ngày càng dài hơn, nó có thể phác họa cả một câu chuyện, một tình huống mình vừa tưởng tượng ra, chứ không chỉ đơn thuần là đặt một câu đúng nghĩa và đúng ngữ pháp nữa.

Tóm lại, cách học này mở ra cho bạn nguồn học liệu không giới hạn, giúp bạn sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên, nguyên bản hơn. Hơn nữa, phương pháp này không hề mới. Bạn có thể chia sẻ ở comment cụm từ hay mẫu câu cool ngầu nào mà bạn từng học được từ phim, và trong phim nào không?